Verschil freelance en zzp: wat is er anders?

Ben je van plan om als zelfstandige aan de slag te gaan? Dan kom je al snel de termen 'zzp'er' en 'freelancer' tegen. Veel mensen gebruiken deze begrippen door elkaar, maar is dat wel terecht? In dit artikel duiken we in het verschil tussen freelance en zzp, zodat jij precies weet hoe het zit. Want weten waar je staat is erg belangrijk voor zaken als belastingen, administratie en verzekeringen. 

Zzp vs freelance: de definities op een rij 

Voordat we dieper ingaan op de verschillen, laten we eerst eens kijken wat beide termen eigenlijk betekenen. 

Wat is een zzp'er? 

Zzp staat voor 'zelfstandige zonder personeel'. Een zzp'er is iemand die: 

• voor eigen rekening en risico werkt; 
• geen personeel in dienst heeft; 
• ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel (KVK); 
• zelfstandig opdrachten aanneemt van verschillende opdrachtgevers. 

Wat is een freelancer? 

De term 'freelancer' komt oorspronkelijk uit het Engels en heeft een iets andere lading: 

• werkt net als een zzp'er zelfstandig voor verschillende opdrachtgevers; 
• biedt meestal specifieke diensten of vaardigheden aan; 
• werkt vaak in creatieve of kennisintensieve beroepen; 
• heeft in Nederland dezelfde registratieplicht bij de KvK 

Zzp of freelancer: juridisch geen verschil 

Als je je afvraagt of je nu beter zzp'er of freelancer kunt zijn, is het antwoord eigenlijk simpel: juridisch gezien maakt het geen verschil. 

Freelancer vs zzp: administratie en belastingregels 

Voor zowel freelancers als zzp'ers gelden dezelfde belastingregels in Nederland: 

• je moet btw in rekening brengen (tenzij je onder een vrijstelling valt); 
• je hebt recht op dezelfde aftrekposten; 
• je moet elk kwartaal btw-aangifte doen; 
• je moet jaarlijks inkomstenbelasting aangeven. 

Qua administratie zijn er dus geen verschillen. Beide groepen moeten een deugdelijke administratie bijhouden, facturen bewaren en hun inkomsten en uitgaven overzichtelijk administreren. 

Verschillen zzp en freelancer in de praktijk 

Hoewel er juridisch geen verschil is, worden de termen in de praktijk soms anders gebruikt. Hieronder de meest voorkomende verschillen. 

Typische sectoren 

Waar werken freelancers vaak? 

• Creatieve sector (schrijven, fotografie, design) 
• Media en communicatie 
• IT en webdevelopment 
• Marketing en reclame 
• Consultancy 

Waar werken zzp'ers vaak? 

De term zzp'er wordt breder gebruikt en omvat bijvoorbeeld ook: 

• Bouw en techniek 
• Zorg (zzp-verpleegkundigen) 
• Transport 
• Onderwijs 
• Detailhandel 

Beeldvorming en perceptie 

Een subtiel maar belangrijk verschil zit in de perceptie. De term 'freelancer' heeft vaak een wat hipper, internationaler imago en wordt vooral gebruikt door zelfstandigen in creatieve en digitale beroepen. 'Zzp'er' klinkt wat zakelijker en wordt vaker gebruikt in meer traditionele sectoren.

Voordelen en nadelen van zzp vs freelance 

Omdat er juridisch gezien geen verschil is tussen een zzp'er en freelancer in Nederland, zijn de voordelen en nadelen grotendeels hetzelfde. 

Zzp voordelen nadelen 

De voordelen van werken als zzp'er zijn: 

• vrijheid om je eigen werktijden te bepalen; 
• mogelijkheid om verschillende opdrachten te combineren; 
• belastingvoordelen zoals zelfstandigenaftrek en startersaftrek; 
• zelf bepalen met wie je samenwerkt. 

Nadelen van het zzp-bestaan zijn: 

• geen automatische pensioenopbouw; 
• geen doorbetaling bij ziekte; 
• wisselende inkomsten; 
• zelf verantwoordelijk voor je administratie. 

Moet een freelancer zich inschrijven bij KVK? 

Ja, in Nederland is het verplicht om je in te schrijven bij KVK als je als zelfstandige werkt – of je jezelf nu zzp'er of freelancer noemt. De Belastingdienst ziet geen formeel onderscheid tussen beide termen. Er zitten echter wel kleine nuanceverschillen in hoe deze termen in de praktijk worden gebruikt. 

Freelancer belasting: tips om slim te ondernemen 

Als freelancer kun je profiteren van verschillende belastingvoordelen, net als andere zzp'ers: 

1. Maak gebruik van de zelfstandigenaftrek (€ 5.030 in 2024, wordt afgebouwd). 
2. Claim startersaftrek als je net begint (extra € 2.123 gedurende drie jaar). 
3. Houd zakelijke kosten goed bij, deze verlagen je winst en daarmee je belasting. 
4. Overweeg de kleine ondernemersregeling (KOR) als je minder dan € 20.000 omzet per jaar hebt. 

Tip: Met de Netto Inkomen Calculator voor zzp'ers van Knab bereken je eenvoudig wat je netto overhoudt van je inkomsten. 

Hoe bepaal je je tarief als zzp'er of freelancer? 

Een van de grootste uitdagingen voor zowel zzp'ers als freelancers is het bepalen van een goed uurtarief. Hierbij spelen verschillende factoren een rol. 

Freelancer tarieven: wat te rekenen? 

Bij het bepalen van je uurtarief moet je rekening houden met: 

• je zakelijke kosten; 
• reserveringen voor belastingen; 
• buffer voor vakantie en ziekte; 
• pensioenopbouw; 
• marktconforme tarieven in jouw branche. 

Een handig startpunt is: neem je gewenste netto maandinkomen, tel daar zo'n 40% bij op voor belastingen, plus nog eens 20-30% voor kosten, vakantie en pensioen. Deel dit totaalbedrag door het aantal declarabele uren dat je per maand kunt maken. 

Check je tarief! Met de Uurtariefcalculator van Knab bereken je snel welk uurtarief bij jouw situatie past. Je kunt ook het Uurtarievenboekje downloaden om te zien wat anderen in jouw branche vragen. 

Kan een freelancer personeel aannemen? 

Als je personeel aanneemt, ben je geen 'zelfstandige zonder personeel' meer en dus ook geen freelancer. Zodra je als freelancer of zzp'er iemand in dienst neemt, verandert je juridische status. Je bent dan geen zzp'er meer, maar een ‘zelfstandige met personeel’. En dus een werkgever. Meestal betekent dit dat je niet meer als eenmanszaak werkt, maar overstapt naar een vof of bv.  

De term 'freelancer' is wat losser dan 'zzp'er', maar ook deze term betekent eigenlijk dat je alleen werkt. Sommige kleine ondernemers met een medewerker of twee noemen zich nog wel freelancer, maar officieel ben je dan geen zelfstandige zonder personeel meer. Dit heeft gevolgen voor je belastingen en welke regels voor je gelden. 

Alternatieven voor vast personeel 

Als het aannemen van vast personeel een te grote stap is, maar je wel extra handen nodig hebt, overweeg dan deze opties: 

• samenwerken met andere zzp'ers; 
• werken met freelancers die je inhuurt voor specifieke klussen; 
• virtuele assistenten inhuren op uurbasis; 
• gebruik maken van uitzendkrachten of payroll-constructies. 

Btw-verplichtingen: moet een freelancer btw rekenen? 

Een veel voorkomende vraag is of freelancers btw in rekening moeten brengen. Het antwoord is: ja, zowel freelancers als zzp'ers zijn in Nederland btw-plichtig, tenzij je valt onder specifieke vrijstellingen. 

Uitzonderingen op de btw-plicht 

Er zijn enkele situaties waarin je geen btw hoeft te rekenen: 

• als je gebruikmaakt van de kleine ondernemersregeling (KOR); 
• als je diensten levert die btw-vrijgesteld zijn, zoals bepaalde zorg- of onderwijsdiensten; 
• als je diensten verleent aan buitenlandse bedrijven (btw-verlegd). 

Invloed op je administratie 

Of je nu kiest voor de term zzp'er of freelancer, je administratieve verplichtingen blijven hetzelfde: 

• facturen opstellen met de juiste gegevens; 
• btw-aangifte doen (tenzij je onder de KOR valt); 
• bonnetjes en facturen bewaren; 
• omzet en kosten bijhouden. 

Tip: Wil je je administratie op orde houden zonder veel tijd kwijt te zijn? Het Knab Boekhoudpakket is speciaal ontwikkeld voor zzp'ers. Probeer het een maand gratis uit! 

Hoe kies je: zzp'er of freelancer? 

De keuze tussen de termen 'zzp'er' of 'freelancer' is in Nederland vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur en branche-gewoontes. Hier enkele overwegingen: 

Kies voor 'freelancer' als: 

• je in een internationale of creatieve sector werkt; 
• je een moderne, flexibele uitstraling wilt; 
• je veel met internationale opdrachtgevers werkt; 
• je specifieke, vaak creatieve of specialistische diensten aanbiedt. 

Kies voor 'zzp'er' als: 

• je duidelijk wilt communiceren dat je een Nederlandse zelfstandige bent; 
• je in een traditionelere sector werkt waar deze term gebruikelijk is; 
• je vooral zakendoet met Nederlandse bedrijven en overheden; 
• je de juridische status wilt benadrukken. 

Tips voor starters: zzp'er of freelancer worden 

Of je jezelf nu zzp'er of freelancer noemt, deze tips helpen je op weg: 

1. Zorg voor een goede inschrijving bij KVK. 
2. Open een zakelijke rekening om privé en zakelijk gescheiden te houden. 
3. Bereken een realistisch tarief dat alle kosten dekt. 
4. Regel je verzekeringen, zoals een aansprakelijkheidsverzekering. 
5. Begin direct met het opbouwen van financiële buffers voor belastingen en onvoorziene uitgaven. 
6. Denk na over je pensioen – als zelfstandige moet je dit zelf regelen. 
7. Investeer vanaf dag één in een goede boekhouding. 

Beginnende ondernemer? Download de gratis Startersgids voor zzp'ers van Knab vol praktische tips! 

Conclusie: zzp'er of freelancer - wat werkt voor jou? 

Het verschil tussen freelance en zzp zit in Nederland vooral in de perceptie en niet zozeer in juridische of fiscale verschillen. Beide termen beschrijven zelfstandigen die zonder personeel werken voor verschillende opdrachtgevers. De term 'freelancer' wordt wat vaker gebruikt in creatieve en internationale contexten, terwijl 'zzp'er' een typisch Nederlandse term is die in alle sectoren voorkomt. 

Voor de Belastingdienst en KVK maakt het geen verschil: beide zijn zelfstandig ondernemers met dezelfde rechten en plichten. Het belangrijkste is dat je weet waar je aan begint als je voor jezelf start, ongeacht welke term je gebruikt.