Beginbalans opstellen: zo leg je een sterke financiële basis

Een goede boekhouding begint met een stevig fundament. Daarom is het opstellen van een beginbalans zo belangrijk als je start met ondernemen. In dit artikel lees je wat een beginbalans is, waarom je die nodig hebt en hoe je er eenvoudig zelf eentje opstelt.

Wat is een beginbalans? 

Een beginbalans – ook wel openingsbalans genoemd – laat zien waar je bedrijf financieel staat bij de start. Je zet hierin al je bezittingen (activa) en schulden plus eigen vermogen (passiva) overzichtelijk op een rij.

De balans bestaat uit twee kanten:

• Links: je bezittingen (activa)
• Rechts: je schulden en eigen vermogen (passiva)

Het belangrijkste om te onthouden: beide kanten moeten altijd in evenwicht zijn. Vandaar ook de naam: balans.

Waarom heb je een beginbalans nodig? 

Een beginbalans is niet alleen handig, maar in veel gevallen ook verplicht. Dit is waarom het een slimme (en noodzakelijke) stap is:

1. Startpunt van je boekhouding: Het vormt de basis van je financiële administratie.
2. Bij financiering: Banken vragen vaak om een beginbalans als je een zakelijke lening aanvraagt.
3. Voor de Belastingdienst: Je hebt een goed uitgangspunt nodig voor je (winst)aangifte.
4. Meer inzicht: Je ziet in één oogopslag hoe je er financieel voor staat bij de start.

Beginbalans opstellen voor je bedrijf: stap voor stap 

Een beginbalans opstellen hoeft niet ingewikkeld te zijn, zeker niet als je net start als zzp'er. Volg deze stappen: 

Stap 1: Maak een overzicht van je bezittingen (activa) 

Aan de linkerkant van je balans staan alle waardevolle spullen en bedragen die je bedrijf bezit, zoals:

• Zakelijke rekening: Het startkapitaal op je zakelijke bankrekening 
• Apparatuur: Laptop, printer, telefoon
• Inventaris: Meubilair, gereedschap
• Vervoermiddelen: Auto, bus of fiets die je zakelijk gebruikt
• Voorraad: Producten die je nog gaat verkopen
• Debiteuren: Klanten die je nog moeten betalen (bij een bestaand bedrijf)

Stap 2: Noteer je schulden en eigen vermogen (passiva) 

Rechts op de balans zet je alles wat je nog moet betalen en het bedrag dat je zelf in je bedrijf hebt gestoken:

• Leningen: Van de bank of familie
• Crediteuren: Rekeningen van leveranciers
• Belastingschulden: Nog openstaande bedragen aan de Belastingdienst
• Eigen vermogen: Wat er overblijft als je je schulden van je bezittingen aftrekt

Stap 3: Check of je balans klopt 

De linker- en rechterkant van je balans moeten altijd hetzelfde totaalbedrag hebben. Is dat niet zo? Dan heb je waarschijnlijk iets gemist of verkeerd opgeteld. Is je eigen vermogen het verschil tussen je bezittingen en schulden? Dan zit je goed.

Beginbalans voorbeeld: zo ziet het eruit 

Een simpele beginbalans voor een startende zzp’er kan er zo uitzien:

Activa (bezittingen) 

• Zakelijke bankrekening: € 5.000 
• Laptop: € 1.200 
• Telefoon: € 800 
• Totaal: € 7.000 

Passiva (schulden + eigen vermogen) 

• Lening familie: € 2.000 
• Eigen vermogen: € 5.000 
• Totaal: € 7.000 

Veelgestelde vragen over de beginbalans 

Is een beginbalans verplicht voor de Belastingdienst? 

Ja, als ondernemer ben je verplicht om een boekhouding bij te houden. De beginbalans is daar een belangrijk onderdeel van. De Belastingdienst kan hiernaar vragen bij een controle.

Wat is het verschil tussen een beginbalans en een eindbalans? 

De beginbalans laat zien waar je financieel staat aan het begin van je bedrijf of boekjaar. De eindbalans toont je situatie aan het einde van die periode.

Handig: de eindbalans van dit jaar wordt automatisch je beginbalans voor volgend jaar.

Hoe bereken ik het eigen vermogen op mijn beginbalans? 

Trek je schulden af van je bezittingen. Wat overblijft, is je eigen vermogen: het bedrag dat je zelf hebt geïnvesteerd in je bedrijf.

Hoe verwerk ik leningen in mijn beginbalans? 

Een lening komt op twee plekken terug:

• Bij je bezittingen (het bedrag op je rekening)
• Bij je schulden (het bedrag dat je moet terugbetalen)

Moet ik mijn privébezittingen ook op de beginbalans zetten? 

Nee, alleen zakelijke bezittingen horen op de balans. Gebruik je iets deels zakelijk, zoals je auto? Dan zet je een deel van de waarde op je balans. Dat heet vermogensetikettering.

Voorbeeld: Je auto is € 10.000 waard en je gebruikt ’m 40% zakelijk. Dan zet je € 4.000 bij je bezittingen en bij je eigen vermogen.

Tip: Houd je zakelijke kilometers goed bij. De Belastingdienst kan om bewijs vragen.

Zo maak je het maken van een beginbalans eenvoudiger

Een beginbalans opstellen is soms even puzzelen. Daarom helpen we je graag op weg:

1. Koppel je zakelijke rekening aan je boekhoud­programma zodat transacties automatisch worden verwerkt. 
2. Categoriseer je uitgaven slim: zo krijg je snel inzicht in je financiële situatie
3. Laat je adviseren door een financieel expert die je helpt bij het correct opstellen van je beginbalans. 

De beginbalans opstellen voor het nieuwe jaar 

Na je eerste jaar stel je weer een beginbalans op. Hoe doe je dat?

1. Gebruik je eindbalans van vorig jaar als basis
2. Check of de bedragen nog kloppen
3. Pas de waardes aan als iets is afgeschreven of juist meer waard is geworden.